Trang Chính
Canh dep Phu Yen que toi
Tuesday, 19. May 2009, 08:30:54
Năm nay đi nghỉ mát Nha Trang nữa, mình và các bạn trong công ty đều thích đi Đà Nẵng sếp bảo 3M không đủ tiền,chỉ đủ đi Nha Trang thôi, nhỏ Oanh bảo để nói sếp ở khách hạng thấp một chút cỡ 3 sao là được rồi để dành tiền ăn và đi cho nhiều. Thế mà chiều này văn phòng báo là đi Nha Trang ở resort Diamon.. bay chứ không phải ở khách sạn Log gì đó nữa, bữa ăn toàn cao cấp không, hình như để nghỉ dưỡng là chính, chắc tại những người có gia đình lại thích ở những nơi cao cấp để nghỉ dưỡng đó mà, thôi mặc kệ. Tour lần này không đi Winperland nữa ( lần trước đi chơi ở đó rồi mà, với lại chơi cũng ngán chỗ đó rồi, lại đi Vịnh Văn Phong nữa chứ, lịch lần này đi vào ngày thứ 2 của lịch trình nên mình sẽ tham gia. Thật là hên, năm 2007 mình bỏ chuyến ra vịnh này, ai đi về cũng bảo là ăn hải sản đến ngán luôn, kể mà thèm. Lần này đi mới được. Để tour có sự khám phá mới anh Chiến ,tay này rất chịu chơi, vừa đại gia vừa thích đi long nhong khám phá, đề xuất em Ly lên kế hoạch chơi Nha Trang 4 ngày (thay vì 5 ngày), 3 ngày làm một nhóm đi ra nhà em chơi. Mình cũng muốn về nhà chơi nữa, đồng ý ngay. Muốn quản cáo tour mới để lôi cuốn nhiều người tham dự thì phải có lịch trình cụ thể, phải có kế hoạch ăn ở và đi chơi tận đâu nữa chứ. Nói chung là phải có nhiều phương án.
Nói là về quê, mình không biết có cách đẹp nào giới thiệu cả, ngày xưa nhà mình rất nghèo lấy tiền đâu mà ra để đi chơi cùng bận bè chứ, còn chỗ mình hay đi mà không mất tiền thì mình thấy không đẹp lắm. Thôi để vào web xem có hình ảnh nào đẹp hong để còn giới thiệu nữa chứ.
Để mọi người biết chi phí tối đa về phòng khách sạn hạng gần đến 5 sao chị bảo giá tối đa là 350.000 phòng đôi thôi. Cái giá này mấy đại gia nhà mình chắc không tiếc gì đâu. Mà lần này muốn đi bụi thì nhà mình cũng đủ chứa 10 người mà, nhà không có giường chứ nằm đất là vô tư . Lước web một dòng, thông tin về du lịch tỉnh mình ít quá, chẳng có dịch vụ du lịch nào cả. Chọn những tấm ảnh đẹp nhất và một vài từ giới thiệu để các đại gia và chân dài mình chiêm ngưỡng. Biết đâu đi chơi toàn ăn ở cao cấp bây giờ đi bụi mà thấy vui đấy hìhì. Dịp này mình cũng ôn lại một tí về lịch sử tĩnh nhà nữa.
T hắng cảnh đầu tiên bạn sẽ gặp trên đường thiên lý Nam - Bắc, qua vùng đất này, là đoạn đèo Cả trải dài từ dãy Trường Sơn đến biển Đông. Từ đèo Cả nhìn lên đỉnh núi phía bắc, sừng sững một tảng đá to trông như mũi giáo xuyên thẳng lên trời. Vì tảng đá này mà núi có tên là Thạch Bi Sơn hay núi Đá Bia.
Núi Đá Bia cao 706 m so với mặt biển, đường lên khá hiểm trở bởi vực sâu, vách núi dựng đứng. Cuối năm ngoái, tỉnh Phú Yên dành gần 600 triệu đồng xây bậc thang, cầu vượt, hàng rào bảo hiểm suốt chặng đường lên núi dài trên 2 km. Tảng đá bia khổng lồ có chiều cao ước trên 18 m, 8-9 người ôm mới hết vòng. Ba mặt đá xoay lưng hướng đông bắc, tròn khuyết không đều, riêng mặt quay về phía nam trơn tru, bằng phẳng.
Sau khi thăm núi Đá Bia, bạn có thể đến chơi làng chài Vũng Rô và dạo quanh vùng vịnh bằng thuyền. Những ai từng đi trên đường cái hoặc ngồi xe lửa qua đây đều không khỏi ngẩn ngơ trước cảnh đẹp hùng vĩ của bán đảo Vũng Rô, nơi còn ghi dấu những chiến tích đường Hồ Chí Minh trên biển.
Từ bãi chính của bờ biển phía đông Vũng Rô, có 2 cách để đến với hải đăng Đại Lãnh: dùng thuyền máy vòng qua cửa vịnh rồi trực chỉ hướng đông hoặc phải lội bộ một quãng đường dài 3,5 km qua đồi núi, rừng đặc dụng. Cách thứ hai gian khổ hơn, nhưng du khách lại có dịp lang thang trong cánh rừng xanh tươi, qua thung lũng mênh mông, hoang vắng, bốn bề núi non trùng điệp trước khi thấy ngọn hải đăng từ xa. Hải đăng Đại Lãnh có bề ngoài giống như một tháp Hồi giáo; mũi Đại Lãnh hay còn được gọi là mũi Điện, hòn Kê Gà nằm ở vị trí cực đông, nơi đón ánh sáng bình minh sớm nhất của nước ta.
Từ hải đăng, men theo triền núi nhấp nhô xuống bãi Môn, một bờ biển thoai thoải, cát trắng lấp loá, nước trong vắt với vẻ đẹp thật hoang sơ, tinh khiết hiện ra, níu chân du khách.
Thuộc địa phận xã An Phú, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên có bãi tắm đẹp nhất Tỉnh Phú Yên gọi là long Thủy
Bãi biển Mỹ Á có cát trắng phau phau trải dài theo mép nước. Nước biển ở đây trong xanh, đáy thoai thoải, trải dài dưới bóng dừa xanh mát. Rừng dừa Mỹ Á hết sức thơ mộng, có thể ru hồn khách lãng du trong những đêm trăng thanh gió mát.
Ngoài khơi biển Mỹ Á là các đảo lớn, trong đó có đảo Hòn Chùa với diện tích 0,22km², nơi có cảnh quan đẹp với hệ sinh thái biển phong phú thuận lợi cho các hoạt động du lịch biển.
Bãi biển Tuy Hòa là một bãi ngang hứng trọn bao mùa gió cùng vị mặn biển khơi đổ vào. Rừng dương của bãi ngang đã lớn lên, tạo nét chấm phá cho thành phố, tôn thêm vẻ đẹp cho bờ biển bằng những hàng dương lao xao...
Trước năm 1975, bờ biển Tuy Hòa chủ yếu làm nơi hóng mát của cánh lính cùng sĩ quan ngụy ở tỉnh đường, có câu lạc bộ phía đường Nguyễn Du cùng những cây phong du trồng dọc con đường sát biển (nay là đường Độc Lập). Những buổi chiều hè, câu lạc bộ đón đủ mọi sắc lính: Mỹ đen, Mỹ trắng, Nam Hàn, lính lái máy bay trực thăng ở sân bay tỉnh đường cùng một số công chức, còn những cư dân vùng biển đến rất ít. Dân biển Phú Câu lầm lũi vác lưới đi qua không hề ngước nhìn. Bờ biển lúc ấy thuộc khu vực quân sự bảo vệ vành đai nội ô thị xã với những bãi cát trắng chập chùng, lô nhô cỏ dại cùng dây thép gai giăng mắc chen trong các bụi xương rồng gai, dứa dại. Căn cứ của Trung đoàn 47, đại đội thiết giáp ngụy và các cứ điểm lô cốt đan cài san sát.
Sau ngày giải phóng, bãi biển Tuy Hòa (tính từ phường 6 kéo dài ra giáp xã An Phú của Tuy An) gần 10 cây số chỉ là những trảng cát lớn dãi dầu nắng nóng mưa sa, đón gió biển khơi cuồng nộ. Lãnh đạo thị xã đã phát động phong trào trồng rừng phòng hộ để chắn cát nhưng những cây dương non vẫn bị cát xô lấp. Những cây dừa đưa về từ huyện Sông Cầu, dù được chăm bón, rào chắn tốt vẫn bị chết hàng loạt bởi khác thổ nhưỡng, bởi những đợt gió mùa cùng bão lũ, triều cường. Trảng dương non, từng hàng dừa cứ còi cọc xuống lá rồi cát lại hoàn cát! Lúc ấy dân cư đã đông, các trường trực thuộc Trung ương đã được xây dựng gần biển như Trường Ngân hàng 2, Trường địa chất, Trường Xây dựng số 6, Trường Lao động tiền lương. Vậy mà bãi biển vẫn chang chang cát nắng. Chiều chiều, dân phố thị kéo nhau xuống bãi cát ngồi hóng mát và tụ tập ăn nhậu, dần xuất hiện đội quân bán hàng rong với thúng mủng đựng đồ nhắm, mặc sức rao mời.
Tháp Nhạn ở ngay thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, gần quốc lộ I. Tháp chưa có một tư liệu nào nói rõ ngày tháng năm xây dựng nhưng qua nghiên cứu thực tế di tích ta sẽ có một tài liệu về dân tộc Chàm như Tháp PohNaGa ở Nha Trang, thì ta khẳng định chắc chắn đây cũng là một di tích kiến trúc nghệ thuật của người Chàm từ thế kỷ thứ II trở về trước.
Thực dân Pháp sang xâm lược nước ta. Chúng đi tầu thủy từ ngoài biển trông vào tưởng đây là pháo đài của chúng ta, chúng nã đại pháo vào làm cho đỉnh tháp và ba góc tháp bị sứt đổ về phía cửa tháp ở hướng đông cũng bị phá rộng ra thêm.
Trong thời kỳ kháng chiến (1945-1954) tháp Nhạn bị nhiều loạt đạn của thực dân Pháp từ máy bay bắn xuống hoặc các vùng mưa bom quanh núi Nhạn đã làm cho tháp ngày càng hư hỏng.
Vào năm 1960 chính quyền Ngụy tỉnh Phú Yên đã cho tu bổ lại hàn gắn những chỗ bị nứt để ở phía bên trong tháp cũng như ở bên ngoài tháp còn trên thân thì vẫn dể nguyên, bên cạnh đó chúng còn cho xây dựng thêm bệ chân tháp bằng ciment cốt thép để giúp cho tháp thêm vững chắc dư sức chống lại mưa gió, nhưng đây là một việc làm sai nguyên tắc tu sửa tôn tạo di tích.
Tháp Nhạn dược xây dựng trên một khu đất tương đối bằng phẳng gần đỉnh núi. Cấu trúc của tháp hình tứ giác. Các cạnh không được thể hiện giống nhau mà có sai khác chút ít. Cũng như tháp PohNaGa ở Nha Trang, tháp Nhạn cũng dược xây dựng theo hình thức tầng cao, tháp Nhạn ở Tuy Hòa có 4 tầng càng lên cao càng thu nhỏ lại so với tầng dưới nhưng vẫn theo phong cách tầng dưới.
Kiến trúc tháp Nhạn có cùng phong cách kỹ thuật như các tháp Chàm PohNaGar Nha Trang Thuận Hải... và nói chung đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc. Cái đẹp của tháp là tuy xây dựng cao và đồ sộ như thế nhưng càng đến gần càng nhìn thấy cái đẹp của nó hài hòa, tinh xảo. Đó là công trình kiến trúc nghệ thuật có giá trị lịch sử cao của người Chàm xưa. Ngày nay chúng ta phải có trách nhiệm bảo quản tu sửa, phục chế di tích đã bảo tồn cho mai sau kế thừa nền văn hóa cổ xưa của dân tộc.
Hiện nay, trong tháp Nhạn không có bộ thờ. Các tượng thờ cũng không thấỵ, tuy nhiên phía sau tháp cách chân bệ adimont I mát có một phiến đá lớn đảo gọt trơn tru, dưới chân hình vuông, lên cao thì đỉnh bầu và nhỏ dần tạo thành hình chóp nón, cao 1,30m, mỗi cạnh rộng 0,90m dưới chân có chạm hình cánh sen phình ra mỗi bên 5cm. Đó là phần nổi trên mặt đất. Còn phần bị khuất lấp bên dưới thì chưa rõ. Đặc biệt là phần chạm cánh sen tận cùng của mỗi cánh sen lớn nhất của bốn mặt phiến đá. Có người cho rằng phiến đá này là chóp tháp, lại có người cho rằng đây là cái bia, cũng có ý kiến cho rằng đây là cái Linga một vật mà người Chàm xưa thường hay thờ ở các tháp như PohNaGar Nha Trang và tháp ở Thuận Hải.
Đây là một chóp tháp được kết hợp hài hòa giữa hai hình tượng chóp nón thể hiện sự cao quý thiêng liêng của ngôi tháp cùng với hình tượng Linga, một vật mà người Chàm thường thờ ở các tháp. Cho nên chóp tháp ở đây tạc theo hình tượng Linga nhưng chưa có hình dạng hoàn chỉnh như những Linga ở PohNaGar hoặc ở Cổ Viện Chàm Đà Nẵng
Đặc biệt dưới chân núi Nhạn về phía Tây Nam nếu ta theo con đường đất của khu phố ở vòng theo chân núi ven bờ sông Chùa có một tảng đá lớn khá bằng phẳng trên khắc ba dòng chữ cổ (Dạng chữ Phạn) mà ta thường gặp ở các tấm bia, trụ cột trong các tháp Chàm như ở PohNaGar Nha Trang, tảng đá cao 5m rộng 5m. Chữ được khắc ở khoảng 1/3 tảng đá mặt đá (tính từ trên xuống) dòng dài 0,80m. Có lẽ đây là thư tịch duy nhất ở khu vực tháp này còn lưu lại mà hiện nay ta tìm thấy được.
Trong tháp không có bệ thờ, không có tượng. Căn cứ theo hình dáng kiến trúc của Tháp thì ta có thể cho rằng đây là nơi thờ phụng thần linh của người Chàm cổ (như dạng bàn thờ PohNaGar ở Tháp Bà Nha Trang).
Tuy nhiên về các sự tích vị thần được thờ trong tháp không nghe nhân dân đề cập đến mà chỉ biết các miếu thờ ở chung quanh tháp và ngay đến ngôi miếu lớn ở trước tháp đều thờ một vị nữ thần : Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi hay còn gọi là Thượng đỉnh chúa Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi.
Bà là người phù hộ, yểm trợ cho dân làng làm ăn sinh sống, giúp đỡ ghe thuyền của ngư dân vượt khỏi sóng to gió lớn. Tất cả tai nạn xảy ra đưa đến cho dân làng đều được bà dùng phép thần thông che chở, lai lịch của bà thì nhân dân không biết rõ.
Căn cứ vào tờ sắc phong của các vua triều Nguyễn như Duy Tân, Thành Thái, Khải Định mà chùa Kim Long (nằm về hướng Đông của ngôi Tháp gần chân núi) hiện giữ cả ba tân sắc đều ghi rõ công lao của bà Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi.
Gành thường là những bờ đá nằm sát bờ sông hay bờ biển. Ở dọc ven biển miền Trung có rất nhiều gành đá, song có lẽ độc đáo và đẹp vào bậc nhất phải kể đến gành Đá Đĩa thuộc thôn 6, xã An Ninh Đông, huyện Tuy An. Đây thực sự là một thắng cảnh hiếm thấy của thiên nhiên.
Tên gọi gành Đá Đĩa phần nào đã nói lên đặc điểm của gành này. Đá ở đây được dựng đứng theo từng cột liền khít nhau, đều tăm tắp. Các cột đá có tiết diện hình lục giác hoặc hình tròn giống như cái đĩa đựng thức ăn. Do đặc điểm này mới có tên là gành Đá Đĩa.
Theo nghiên cứu bước đầu của các nhà địa chất thuộc Đoàn địa chất 703 thì Đá Đĩa là loại đá bazan, được hình thành trong quá trình hoạt động của núi lửa vùng cao nguyên Vân Hòa (Sơn Hòa) cách vị trí gành Đá Đĩa hiện nay khoảng 30km theo đường chim bay. Núi lửa này hoạt động cách nay khoảng gần 200 triệu năm, nham thạch phun từ miệng núi lửa ra sát biển, bất ngờ gặp nước biển lạnh nên lập tức bị đông cứng lại, đồng thời xảy ra hiện tượng ứng lưu, tạo sự rạn nứt toàn bộ khối thạch khổng lồ. Đá bị nứt theo mạch dọc tạo thành những cột thẳng đứng hoặc xiên ngang, đồng thời lại có những đường nứt ngang cắt các cột đá thành nhiều khúc.
Gành Đá Đĩa có chiều rộng 50m và trải dài hơn 2.000m. Cạnh gành có một bãi cát hình lưỡi liềm, dài khoảng 3km, cát ở đây trắng, sạch và mịn, là bãi tắm rất tốt.
Gành Đá Đĩa nửa nổi nửa chìm trong sóng biển, bọt sóng trong suốt quanh năm, sóng vỗ lên mài dũa cho đá một màu đen huyền, có những chỗ in dấu thời gian hằn xuống lốm đốm như tổ ong.
Giữa gành là một lõm trũng, nước đọng thành từng vũng. Xung quanh vũng, đá dựng tầng tầng, ngồi ở đây tựa lưng vào đá, để tâm hồn thư thái mà ngắm từ trời cao lồng lộng đến biển rộng mênh mông. Nắng hồng, gió mát hòa với tiếng sóng vỗ nhịp đều, trong khung cảnh ấy lòng ai không xao động.
Nằm ở phía Tây Quốc lộ 1A, cách trung tâm thành phố Tuy Hoà 4 km về phía Bắc (thuộc xã Bình Kiến). Chóp Chài còn có tên là Nựu Sơn. Chóp Chài cao 391m, nhưng trông thật đường bệ. Người Tuy Hoà xem núi Chóp Chài cùng với núi Đá Bia là một cặp đài khí tượng báo hiệu nắng mưa:
“Chóp Chài đội mũ
Mây phủ đá Bia
Ếch nhái kêu lia
Trời mưa như đổ”.
Chóp Chài có những dấu tích huyền thoại như Trai Thuỷ tục danh là Hang Dơi, hang này rộng khoảng 5m, chiều sâu hun hút. Trong hang có những tảng đá phẳng lì.
Đông, Tây, Nam, Bắc đều có chùa: Hoà Sơn, Minh Sơn, Khánh Sơn, Bảo Lâm được xây dựng trên lưng sườn núi, nhìn xuống có “Liên Trì Dục Nguyệt” (Trăng tắm ao sen) rộng khoảng 1,2 ha.
Nựu Sơn nằm giữa vùng thiên nhiên tuyệt đẹp, gắn với những giá trị nhân văn,đã đi vào lịch sử ký ức của nhân dân trong vùng, nơi đây sẽ là một điểm du lịch văn hoá, tham quan, ngắm cảnh lý tưởng.
Tuesday, 19. May 2009, 08:30:54
Năm nay đi nghỉ mát Nha Trang nữa, mình và các bạn trong công ty đều thích đi Đà Nẵng sếp bảo 3M không đủ tiền,chỉ đủ đi Nha Trang thôi, nhỏ Oanh bảo để nói sếp ở khách hạng thấp một chút cỡ 3 sao là được rồi để dành tiền ăn và đi cho nhiều. Thế mà chiều này văn phòng báo là đi Nha Trang ở resort Diamon.. bay chứ không phải ở khách sạn Log gì đó nữa, bữa ăn toàn cao cấp không, hình như để nghỉ dưỡng là chính, chắc tại những người có gia đình lại thích ở những nơi cao cấp để nghỉ dưỡng đó mà, thôi mặc kệ. Tour lần này không đi Winperland nữa ( lần trước đi chơi ở đó rồi mà, với lại chơi cũng ngán chỗ đó rồi, lại đi Vịnh Văn Phong nữa chứ, lịch lần này đi vào ngày thứ 2 của lịch trình nên mình sẽ tham gia. Thật là hên, năm 2007 mình bỏ chuyến ra vịnh này, ai đi về cũng bảo là ăn hải sản đến ngán luôn, kể mà thèm. Lần này đi mới được. Để tour có sự khám phá mới anh Chiến ,tay này rất chịu chơi, vừa đại gia vừa thích đi long nhong khám phá, đề xuất em Ly lên kế hoạch chơi Nha Trang 4 ngày (thay vì 5 ngày), 3 ngày làm một nhóm đi ra nhà em chơi. Mình cũng muốn về nhà chơi nữa, đồng ý ngay. Muốn quản cáo tour mới để lôi cuốn nhiều người tham dự thì phải có lịch trình cụ thể, phải có kế hoạch ăn ở và đi chơi tận đâu nữa chứ. Nói chung là phải có nhiều phương án.
Nói là về quê, mình không biết có cách đẹp nào giới thiệu cả, ngày xưa nhà mình rất nghèo lấy tiền đâu mà ra để đi chơi cùng bận bè chứ, còn chỗ mình hay đi mà không mất tiền thì mình thấy không đẹp lắm. Thôi để vào web xem có hình ảnh nào đẹp hong để còn giới thiệu nữa chứ.
Để mọi người biết chi phí tối đa về phòng khách sạn hạng gần đến 5 sao chị bảo giá tối đa là 350.000 phòng đôi thôi. Cái giá này mấy đại gia nhà mình chắc không tiếc gì đâu. Mà lần này muốn đi bụi thì nhà mình cũng đủ chứa 10 người mà, nhà không có giường chứ nằm đất là vô tư . Lước web một dòng, thông tin về du lịch tỉnh mình ít quá, chẳng có dịch vụ du lịch nào cả. Chọn những tấm ảnh đẹp nhất và một vài từ giới thiệu để các đại gia và chân dài mình chiêm ngưỡng. Biết đâu đi chơi toàn ăn ở cao cấp bây giờ đi bụi mà thấy vui đấy hìhì. Dịp này mình cũng ôn lại một tí về lịch sử tĩnh nhà nữa.
T hắng cảnh đầu tiên bạn sẽ gặp trên đường thiên lý Nam - Bắc, qua vùng đất này, là đoạn đèo Cả trải dài từ dãy Trường Sơn đến biển Đông. Từ đèo Cả nhìn lên đỉnh núi phía bắc, sừng sững một tảng đá to trông như mũi giáo xuyên thẳng lên trời. Vì tảng đá này mà núi có tên là Thạch Bi Sơn hay núi Đá Bia.
Núi Đá Bia cao 706 m so với mặt biển, đường lên khá hiểm trở bởi vực sâu, vách núi dựng đứng. Cuối năm ngoái, tỉnh Phú Yên dành gần 600 triệu đồng xây bậc thang, cầu vượt, hàng rào bảo hiểm suốt chặng đường lên núi dài trên 2 km. Tảng đá bia khổng lồ có chiều cao ước trên 18 m, 8-9 người ôm mới hết vòng. Ba mặt đá xoay lưng hướng đông bắc, tròn khuyết không đều, riêng mặt quay về phía nam trơn tru, bằng phẳng.
Sau khi thăm núi Đá Bia, bạn có thể đến chơi làng chài Vũng Rô và dạo quanh vùng vịnh bằng thuyền. Những ai từng đi trên đường cái hoặc ngồi xe lửa qua đây đều không khỏi ngẩn ngơ trước cảnh đẹp hùng vĩ của bán đảo Vũng Rô, nơi còn ghi dấu những chiến tích đường Hồ Chí Minh trên biển.
Từ bãi chính của bờ biển phía đông Vũng Rô, có 2 cách để đến với hải đăng Đại Lãnh: dùng thuyền máy vòng qua cửa vịnh rồi trực chỉ hướng đông hoặc phải lội bộ một quãng đường dài 3,5 km qua đồi núi, rừng đặc dụng. Cách thứ hai gian khổ hơn, nhưng du khách lại có dịp lang thang trong cánh rừng xanh tươi, qua thung lũng mênh mông, hoang vắng, bốn bề núi non trùng điệp trước khi thấy ngọn hải đăng từ xa. Hải đăng Đại Lãnh có bề ngoài giống như một tháp Hồi giáo; mũi Đại Lãnh hay còn được gọi là mũi Điện, hòn Kê Gà nằm ở vị trí cực đông, nơi đón ánh sáng bình minh sớm nhất của nước ta.
Từ hải đăng, men theo triền núi nhấp nhô xuống bãi Môn, một bờ biển thoai thoải, cát trắng lấp loá, nước trong vắt với vẻ đẹp thật hoang sơ, tinh khiết hiện ra, níu chân du khách.
Thuộc địa phận xã An Phú, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên có bãi tắm đẹp nhất Tỉnh Phú Yên gọi là long Thủy
Bãi biển Mỹ Á có cát trắng phau phau trải dài theo mép nước. Nước biển ở đây trong xanh, đáy thoai thoải, trải dài dưới bóng dừa xanh mát. Rừng dừa Mỹ Á hết sức thơ mộng, có thể ru hồn khách lãng du trong những đêm trăng thanh gió mát.
Ngoài khơi biển Mỹ Á là các đảo lớn, trong đó có đảo Hòn Chùa với diện tích 0,22km², nơi có cảnh quan đẹp với hệ sinh thái biển phong phú thuận lợi cho các hoạt động du lịch biển.
Bãi biển Tuy Hòa là một bãi ngang hứng trọn bao mùa gió cùng vị mặn biển khơi đổ vào. Rừng dương của bãi ngang đã lớn lên, tạo nét chấm phá cho thành phố, tôn thêm vẻ đẹp cho bờ biển bằng những hàng dương lao xao...
Trước năm 1975, bờ biển Tuy Hòa chủ yếu làm nơi hóng mát của cánh lính cùng sĩ quan ngụy ở tỉnh đường, có câu lạc bộ phía đường Nguyễn Du cùng những cây phong du trồng dọc con đường sát biển (nay là đường Độc Lập). Những buổi chiều hè, câu lạc bộ đón đủ mọi sắc lính: Mỹ đen, Mỹ trắng, Nam Hàn, lính lái máy bay trực thăng ở sân bay tỉnh đường cùng một số công chức, còn những cư dân vùng biển đến rất ít. Dân biển Phú Câu lầm lũi vác lưới đi qua không hề ngước nhìn. Bờ biển lúc ấy thuộc khu vực quân sự bảo vệ vành đai nội ô thị xã với những bãi cát trắng chập chùng, lô nhô cỏ dại cùng dây thép gai giăng mắc chen trong các bụi xương rồng gai, dứa dại. Căn cứ của Trung đoàn 47, đại đội thiết giáp ngụy và các cứ điểm lô cốt đan cài san sát.
Sau ngày giải phóng, bãi biển Tuy Hòa (tính từ phường 6 kéo dài ra giáp xã An Phú của Tuy An) gần 10 cây số chỉ là những trảng cát lớn dãi dầu nắng nóng mưa sa, đón gió biển khơi cuồng nộ. Lãnh đạo thị xã đã phát động phong trào trồng rừng phòng hộ để chắn cát nhưng những cây dương non vẫn bị cát xô lấp. Những cây dừa đưa về từ huyện Sông Cầu, dù được chăm bón, rào chắn tốt vẫn bị chết hàng loạt bởi khác thổ nhưỡng, bởi những đợt gió mùa cùng bão lũ, triều cường. Trảng dương non, từng hàng dừa cứ còi cọc xuống lá rồi cát lại hoàn cát! Lúc ấy dân cư đã đông, các trường trực thuộc Trung ương đã được xây dựng gần biển như Trường Ngân hàng 2, Trường địa chất, Trường Xây dựng số 6, Trường Lao động tiền lương. Vậy mà bãi biển vẫn chang chang cát nắng. Chiều chiều, dân phố thị kéo nhau xuống bãi cát ngồi hóng mát và tụ tập ăn nhậu, dần xuất hiện đội quân bán hàng rong với thúng mủng đựng đồ nhắm, mặc sức rao mời.
Tháp Nhạn ở ngay thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, gần quốc lộ I. Tháp chưa có một tư liệu nào nói rõ ngày tháng năm xây dựng nhưng qua nghiên cứu thực tế di tích ta sẽ có một tài liệu về dân tộc Chàm như Tháp PohNaGa ở Nha Trang, thì ta khẳng định chắc chắn đây cũng là một di tích kiến trúc nghệ thuật của người Chàm từ thế kỷ thứ II trở về trước.
Thực dân Pháp sang xâm lược nước ta. Chúng đi tầu thủy từ ngoài biển trông vào tưởng đây là pháo đài của chúng ta, chúng nã đại pháo vào làm cho đỉnh tháp và ba góc tháp bị sứt đổ về phía cửa tháp ở hướng đông cũng bị phá rộng ra thêm.
Trong thời kỳ kháng chiến (1945-1954) tháp Nhạn bị nhiều loạt đạn của thực dân Pháp từ máy bay bắn xuống hoặc các vùng mưa bom quanh núi Nhạn đã làm cho tháp ngày càng hư hỏng.
Vào năm 1960 chính quyền Ngụy tỉnh Phú Yên đã cho tu bổ lại hàn gắn những chỗ bị nứt để ở phía bên trong tháp cũng như ở bên ngoài tháp còn trên thân thì vẫn dể nguyên, bên cạnh đó chúng còn cho xây dựng thêm bệ chân tháp bằng ciment cốt thép để giúp cho tháp thêm vững chắc dư sức chống lại mưa gió, nhưng đây là một việc làm sai nguyên tắc tu sửa tôn tạo di tích.
Tháp Nhạn dược xây dựng trên một khu đất tương đối bằng phẳng gần đỉnh núi. Cấu trúc của tháp hình tứ giác. Các cạnh không được thể hiện giống nhau mà có sai khác chút ít. Cũng như tháp PohNaGa ở Nha Trang, tháp Nhạn cũng dược xây dựng theo hình thức tầng cao, tháp Nhạn ở Tuy Hòa có 4 tầng càng lên cao càng thu nhỏ lại so với tầng dưới nhưng vẫn theo phong cách tầng dưới.
Kiến trúc tháp Nhạn có cùng phong cách kỹ thuật như các tháp Chàm PohNaGar Nha Trang Thuận Hải... và nói chung đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc. Cái đẹp của tháp là tuy xây dựng cao và đồ sộ như thế nhưng càng đến gần càng nhìn thấy cái đẹp của nó hài hòa, tinh xảo. Đó là công trình kiến trúc nghệ thuật có giá trị lịch sử cao của người Chàm xưa. Ngày nay chúng ta phải có trách nhiệm bảo quản tu sửa, phục chế di tích đã bảo tồn cho mai sau kế thừa nền văn hóa cổ xưa của dân tộc.
Hiện nay, trong tháp Nhạn không có bộ thờ. Các tượng thờ cũng không thấỵ, tuy nhiên phía sau tháp cách chân bệ adimont I mát có một phiến đá lớn đảo gọt trơn tru, dưới chân hình vuông, lên cao thì đỉnh bầu và nhỏ dần tạo thành hình chóp nón, cao 1,30m, mỗi cạnh rộng 0,90m dưới chân có chạm hình cánh sen phình ra mỗi bên 5cm. Đó là phần nổi trên mặt đất. Còn phần bị khuất lấp bên dưới thì chưa rõ. Đặc biệt là phần chạm cánh sen tận cùng của mỗi cánh sen lớn nhất của bốn mặt phiến đá. Có người cho rằng phiến đá này là chóp tháp, lại có người cho rằng đây là cái bia, cũng có ý kiến cho rằng đây là cái Linga một vật mà người Chàm xưa thường hay thờ ở các tháp như PohNaGar Nha Trang và tháp ở Thuận Hải.
Đây là một chóp tháp được kết hợp hài hòa giữa hai hình tượng chóp nón thể hiện sự cao quý thiêng liêng của ngôi tháp cùng với hình tượng Linga, một vật mà người Chàm thường thờ ở các tháp. Cho nên chóp tháp ở đây tạc theo hình tượng Linga nhưng chưa có hình dạng hoàn chỉnh như những Linga ở PohNaGar hoặc ở Cổ Viện Chàm Đà Nẵng
Đặc biệt dưới chân núi Nhạn về phía Tây Nam nếu ta theo con đường đất của khu phố ở vòng theo chân núi ven bờ sông Chùa có một tảng đá lớn khá bằng phẳng trên khắc ba dòng chữ cổ (Dạng chữ Phạn) mà ta thường gặp ở các tấm bia, trụ cột trong các tháp Chàm như ở PohNaGar Nha Trang, tảng đá cao 5m rộng 5m. Chữ được khắc ở khoảng 1/3 tảng đá mặt đá (tính từ trên xuống) dòng dài 0,80m. Có lẽ đây là thư tịch duy nhất ở khu vực tháp này còn lưu lại mà hiện nay ta tìm thấy được.
Trong tháp không có bệ thờ, không có tượng. Căn cứ theo hình dáng kiến trúc của Tháp thì ta có thể cho rằng đây là nơi thờ phụng thần linh của người Chàm cổ (như dạng bàn thờ PohNaGar ở Tháp Bà Nha Trang).
Tuy nhiên về các sự tích vị thần được thờ trong tháp không nghe nhân dân đề cập đến mà chỉ biết các miếu thờ ở chung quanh tháp và ngay đến ngôi miếu lớn ở trước tháp đều thờ một vị nữ thần : Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi hay còn gọi là Thượng đỉnh chúa Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi.
Bà là người phù hộ, yểm trợ cho dân làng làm ăn sinh sống, giúp đỡ ghe thuyền của ngư dân vượt khỏi sóng to gió lớn. Tất cả tai nạn xảy ra đưa đến cho dân làng đều được bà dùng phép thần thông che chở, lai lịch của bà thì nhân dân không biết rõ.
Căn cứ vào tờ sắc phong của các vua triều Nguyễn như Duy Tân, Thành Thái, Khải Định mà chùa Kim Long (nằm về hướng Đông của ngôi Tháp gần chân núi) hiện giữ cả ba tân sắc đều ghi rõ công lao của bà Thiên Y A Na Diên Ngọc Phi.
Gành thường là những bờ đá nằm sát bờ sông hay bờ biển. Ở dọc ven biển miền Trung có rất nhiều gành đá, song có lẽ độc đáo và đẹp vào bậc nhất phải kể đến gành Đá Đĩa thuộc thôn 6, xã An Ninh Đông, huyện Tuy An. Đây thực sự là một thắng cảnh hiếm thấy của thiên nhiên.
Tên gọi gành Đá Đĩa phần nào đã nói lên đặc điểm của gành này. Đá ở đây được dựng đứng theo từng cột liền khít nhau, đều tăm tắp. Các cột đá có tiết diện hình lục giác hoặc hình tròn giống như cái đĩa đựng thức ăn. Do đặc điểm này mới có tên là gành Đá Đĩa.
Theo nghiên cứu bước đầu của các nhà địa chất thuộc Đoàn địa chất 703 thì Đá Đĩa là loại đá bazan, được hình thành trong quá trình hoạt động của núi lửa vùng cao nguyên Vân Hòa (Sơn Hòa) cách vị trí gành Đá Đĩa hiện nay khoảng 30km theo đường chim bay. Núi lửa này hoạt động cách nay khoảng gần 200 triệu năm, nham thạch phun từ miệng núi lửa ra sát biển, bất ngờ gặp nước biển lạnh nên lập tức bị đông cứng lại, đồng thời xảy ra hiện tượng ứng lưu, tạo sự rạn nứt toàn bộ khối thạch khổng lồ. Đá bị nứt theo mạch dọc tạo thành những cột thẳng đứng hoặc xiên ngang, đồng thời lại có những đường nứt ngang cắt các cột đá thành nhiều khúc.
Gành Đá Đĩa có chiều rộng 50m và trải dài hơn 2.000m. Cạnh gành có một bãi cát hình lưỡi liềm, dài khoảng 3km, cát ở đây trắng, sạch và mịn, là bãi tắm rất tốt.
Gành Đá Đĩa nửa nổi nửa chìm trong sóng biển, bọt sóng trong suốt quanh năm, sóng vỗ lên mài dũa cho đá một màu đen huyền, có những chỗ in dấu thời gian hằn xuống lốm đốm như tổ ong.
Giữa gành là một lõm trũng, nước đọng thành từng vũng. Xung quanh vũng, đá dựng tầng tầng, ngồi ở đây tựa lưng vào đá, để tâm hồn thư thái mà ngắm từ trời cao lồng lộng đến biển rộng mênh mông. Nắng hồng, gió mát hòa với tiếng sóng vỗ nhịp đều, trong khung cảnh ấy lòng ai không xao động.
Nằm ở phía Tây Quốc lộ 1A, cách trung tâm thành phố Tuy Hoà 4 km về phía Bắc (thuộc xã Bình Kiến). Chóp Chài còn có tên là Nựu Sơn. Chóp Chài cao 391m, nhưng trông thật đường bệ. Người Tuy Hoà xem núi Chóp Chài cùng với núi Đá Bia là một cặp đài khí tượng báo hiệu nắng mưa:
“Chóp Chài đội mũ
Mây phủ đá Bia
Ếch nhái kêu lia
Trời mưa như đổ”.
Chóp Chài có những dấu tích huyền thoại như Trai Thuỷ tục danh là Hang Dơi, hang này rộng khoảng 5m, chiều sâu hun hút. Trong hang có những tảng đá phẳng lì.
Đông, Tây, Nam, Bắc đều có chùa: Hoà Sơn, Minh Sơn, Khánh Sơn, Bảo Lâm được xây dựng trên lưng sườn núi, nhìn xuống có “Liên Trì Dục Nguyệt” (Trăng tắm ao sen) rộng khoảng 1,2 ha.
Nựu Sơn nằm giữa vùng thiên nhiên tuyệt đẹp, gắn với những giá trị nhân văn,đã đi vào lịch sử ký ức của nhân dân trong vùng, nơi đây sẽ là một điểm du lịch văn hoá, tham quan, ngắm cảnh lý tưởng.
